Mây sóng thần - loại mây hiếm xuất hiện trước cơn giông bão

Yagi - siêu bão, cấp 16, giật trên cấp 17 trưa 6/9 cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) hơn 100 km, cách Quảng Ninh khoảng 500 km về phía đông đông nam và theo hướng tây với tốc độ 15-20 km/h nhưng nhiều tỉnh xuất hiện mưa, giông từ sáng.

Lúc 7h, TP Vinh và huyện Nghi Xuân, thị xã Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) bầu trời xám, xuất hiện nhiều mây đen, một số điểm mây cuộn lại như ngọn sóng. Chuyên gia khí tượng cho rằng đây là dải mây hoàn lưu xa của bão, còn gọi là "mây thềm" (shelf cloud) hay mây sóng thần là một trong hai dạng mây hình cung (arcus cloud), dạng còn lại là mây cuộn (roll cloud). Loại mây này thường hình thành dọc theo mép trước của cơn giông bão. Đây là dấu hiệu của một cơn bão mạnh. Dải mây sẽ gây ra mưa lớn, lốc sét ở những nơi mà nó xuất hiện.

Đây là dạng mây thấp hình thành theo phương ngang với đặc trưng là khối mây có đường nét rõ rệt. Đường dài nổi bật nhìn thấy trên đám mây là ranh giới giữa dòng khí chuyển động lên và dòng khí chuyển động xuống của cơn giông bão. Mây thềm xuất hiện dưới dạng cấu trúc hình nêm, thường trải rộng thành cánh cung vắt ngang qua bầu trời, đôi khi tạo ảo giác như sóng thần cuộn trào.

Mây thềm phát triển khi không khí lạnh và đặc bị gió đẩy vào khối khí ấm hơn. Sự di chuyển dồn dập như vậy thường xảy ra trong dòng khí mạnh hướng xuống của cơn giông bão. Không khí lạnh dồn xuống mặt đất trước khi lan ra theo mọi hướng. Khi mây thềm lướt qua, hướng gió thay đổi đột ngột và tốc độ gió tăng lên, trong vòng vài phút sau có mưa to hoặc mưa đá. Gió mạnh có thể làm đổ cây và gây mất điện.

Theo Cơ quan Khí tượng Quốc gia Mỹ, một đặc điểm nhận dạng quan trọng của mây thềm là chúng luôn gắn liền với phần đáy của đám mây mẹ hoặc cơn giông bão. Dù trông đáng sợ, loại mây này hiếm khi tạo ra lốc xoáy mà thường gắn liền với gió mạnh di chuyển nhanh theo chiều thẳng. Khác với mây thềm, mây cuộn cũng là dải mây dài nằm ngang nhưng hoàn toàn tách khỏi đám mây mẹ hoặc cơn giông bão.